Zegar słoneczny poziomy


Zegar słoneczny poziomy, II poł. XVIII w.

Zegar składa się z dwóch elementów połączonych ze sobą tj. drewnianej podstawy i tarczy zegarowej ze stylizowaną wstęgą w lekkim owalu. W środku podstawy został umieszczony kompas, w którego wnętrzu znajduje się: róża wiatrów z niemieckimi skrótami nazw kierunków geograficznych: głównych (S, W, N i O) i pośrednich (NO, SO, SW, NW) oraz deklinacja magnetyczna w kształcie strzałki w kierunku NW.
W centrum tarczy zegarowej znajduje się okrągłe wycięcie z trzema beleczkami na kompas, na których umieszczony jest składany gnomon. Jedna beleczka znajduje się na linii godzin 6 i 6, druga w kształcie łuku łączy godziny 3 i 9 a trzecia pomiędzy obiema beleczkami na linii godziny 12. Na jej łączeniach znajdują się dwa uchwyty, w których zamocowany jest wskazówka zegara. Ma on kształt cienkiej i prostokątnej blaszki z nieregularnym zakończeniem, a kąt nachylenia wynosi 51 stopni. Wzdłuż krawędzi okrągłego wycięcia znajduje się ornament liściasty oraz wykres gnomoniczny ujęty w stylizowanej wstędze z oznaczeniami godzin od IIII-XII-VIII oraz liniami pełnych godzin (poprowadzonymi przez całą szerokość tarczy), półgodzin i piętnastominutowych (krótsze kreski). Zegar ustawia się według kompasu odpowiednio do stron świata, uwzględniając przy tym deklinację magnetyczną, wówczas z cienia wskazówki odczyta się godzinę czasu prawdziwego słonecznego.