„Donersztik in Jendrzew. Żydzi z Jędrzejowa”.

Kurator wystawy: Klaudia Kwiecińska

Współpraca: Jan Przypkowski, Katarzyna Krzystanek

Wystawa jest podróżą do dawnego sztetla jędrzejowskiego.

W trzech salach Małej Galerii Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie poszczególne elementy układają się w opowieść o historii, codzienności, życiu dawnych jędrzejowskich mieszkańców, którzy niegdyś stanowili 40% społeczności miejskiej.

Wystawa obejmuje okres od początku osadnictwa Żydów w Jędrzejowie, czyli II poł. XIX wieku, kiedy przestał obowiązywać przywilej „de non tolerandis Judaeis”, do czasów nam współczesnych. Pozwala poczuć klimat przedwojennego Jędrzejowa, tętniącego życiem rynku, pełnego żydowskich handlarzy. Nawiązuje do tego tytuł wystawy w języku jidysz: „czwartek w Jędrzejowie”, który w naszym mieście zawsze był dniem targowym. Kolekcja judaików, w tym tradycyjne elementy żydowskiego stroju i przedmioty codziennego użytku, które pokazujemy, pochodzą nie tylko ze zbiorów własnych Muzeum, ale też zostały wypożyczone z Muzeum Okręgowego w Pińczowie, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie oraz z kolekcji prywatnych. Poznacie Państwo historię organizacji kulturalnych związanych z jędrzejowskimi Żydami, a także syjonistów i ich podróż do Palestyny. Szczególnym miejscem na wystawie jest galeria zdjęć z prywatnych albumów potomków, którzy z przejęciem zaangażowali się w jej tworzenie, opowiadając o losach swych przodków.

Wystawa kończy się wydarzeniami z okresu II wojny światowej, która pokazuje Zagładę Żydów w Jędrzejowie. Nie bez powodu otwarta zostaje 16 września, równo 80 lat po deportacji Żydów z getta jędrzejowskiego do obozu zagłady w Treblince. Obejmuje też powojenne „odrodzenie” jędrzejowskiego sztetla – losy ocalonych, imigrantów działających w Izraelu, a także współczesne działania na rzecz pamięci.

Motyw przewodni wystawy stanowią cytaty z „Księgi Pamięci jędrzejowskich Żydów”, wydanej przez Stowarzyszenie dla Emigrantów jędrzejowskich w Izraelu. Jest to głos oddany samym mieszkańcom sztetla jędrzejowskiego. Oryginał księgi, specjalnie wypożyczony z Żydowskiego Instytutu Historycznego jako jeden z eksponatów, stanowi zwieńczenie opowieści.

Wystawa ma charakter intermedialny – jest uzupełniona o materiały audio, do odsłuchania na miejscu, lub samodzielnie, za pomocą kodów QR.

Informujemy, o możliwości skorzystania z oferty lekcji muzealnej, którą przeprowadzimy na wystawie czasowej.

Cena lekcji muzealnej: 8 zł/os.

Wystawa w ramach Dni Pamięci, 80 lat od zagłady getta w Jędrzejowie; potrwa do 5 marca 2023 r. (przedłużona do 14 maja)