Gnomon roboczy, Niemcy, XVI w.


Eksponat tygodnia:

Jest to przyrząd służący do regulacji kąta nachylenia gnomonów w zegarach słonecznych poziomych i pionowych. Ma on kształt trójkąta prostokątnego obustronnie grawerowanego. Kąty w tym trójkącie to 49 i 41 stopni odpowiadające zegarom poziomym i pionowym wykonywanych dla szerokości geograficznej Norymbergii o czym mówi inskrypcja umieszczona na przyrządzie. Kąt 49 stopni zawarty jest pomiędzy krótszym bokiem HORIZONTALIS, a przeciwprostokątną AXIS, natomiast kąt 41 stopni zawarty jest pomiędzy dłuższym bokiem MVRALIS, a przeciwprostokątną. Dodatkowo wzorzec ten posiada możliwość ustawienia tarczy dla zegara równikowego przy pomocy linii wychodzącej z wierzchołka kąta prostego i biegnącej do przeciwprostokątnej.

Przyrząd ten jest zdobiony motywami liściasto – kwiatowymi w których umieszczono cztery postacie trzymające przyrządy pomiarowe, po dwie na każdej ze stron.