Zegar słoneczny dwutabliczkowy – typu norymberskiego


Zegar słoneczny dwutabliczkowy – typu norymberskiego, I poł. XIX w., Niemcy
Zegar składa się z dwóch drewnianych tabliczek o różnych grubościach. Po rozłożeniu są one ustawiane względem siebie pod kątem prostym. Ich wewnętrzne strony zawierają wykresy gnomoniczne zegarów słonecznych. W poziomej płytce w okrągłym wycięciu został umieszczony kompas: z igłą magnetyczną, cztero-ramienną różą wiatrów i skrótami nazw kierunków geograficznych w języku niemieckim. Na kompasie zaznaczono deklinację magnetyczną 20 stopni w kierunku WEST.
W poziomej płytce znajduje się wykres gnomoniczny ujęty w pierścieniu, który zawiera oznaczenia pełnych godzin w postaci liczb arabskich od 4-12-8 co jedną godzinę. Z punktu centralnego wykresu wychodzą linie pełnych godzin i biegną do ich liczbowych oznaczeń. Natomiast odstępy półgodzinne i piętnasto-minutowe są również w postaci linii ale odpowiednio krótsze. Zegar wykreślony jest dla szerokości geograficznej 50 stopni.
Płytka pionowa posiada w centrum skalę kątową ujętą w dekoracji roślinnej. Ma ona postać małych otworków przechodzących na wylot. Każdemu z nich odpowiada jedna liczba w zakresie od 40 – 56 stopni, co dwa stopnie. Wokół tej skali znajduje się wykres gnomoniczny zegara wykonany dla szerokości geograficznej 50 stopni. Zawiera on skalę godzinową IV-XII-VIII co dwie godziny począwszy od V. Od skali kątowej do ich liczbowych oznaczeń znajdujących się na obwodzie wykresu biegną linie pełnych godzin. Natomiast odstępy półgodzinne i piętnasto-minutowe są również w postaci linii ale odpowiednio krótsze.
Na wierzchniej stronie górnej tabliczki znajduje się wykaz 36 miejscowości wraz z podaniem ich szerokości geograficznych oraz mały mosiężny gwoździk do naciągania i mocowania nici. Z punktu centralnego wykresów gnomonicznych, znajdujących się na poziomej tabliczce wychodzi nić łącząca obydwie płytki. Przewleka się ją przez odpowiedni otworek umieszczony na pionowej tabliczce. Tym samym tworzy ona kąt szerokości geograficznej odpowiadający danej miejscowości. Nić w tym zegarze pełni rolę gnomona, a jej cień wskazuje godzinę na odpowiedniej tarczy godzinowej.